Osmanlı Döneminde Ressamlar

18. yüzyıldan itibaren Avrupa’da eğitim alan gayrimüslim Osmanlı ressamlarının etkinlikleri Avrupai tarzda Osmanlı resim sanatı açısından önemlidir. Kurdukları atölyelerin, verdikleri derslerin, yurtiçi ve yurtdışında düzenlenen sergilere katılmalarının yanı sıra bazıları Osmanlı saray ressamlığı yapmış, saray ve kasırların süslemelerinde çalışmıştır. Avrupa tarzında Osmanlı resim sanatının benimsenip gelişmesinde gayrimüslim Osmanlı ressamlarını katkısını göstermesi bakımından Manas ailesinin ressam üyelerinin etkinlikleri ayrı bir önem taşımaktadır. Fakat Osmanlı hizmetinde çalışmış gayrimüslim sanatçıların etkinlikleri hakkında yapılan araştırmaların sınırlı oluşu bu aile hakkında da birçok noktayı karanlıkta bırakmıştır. Bu çalışmada birinci el kaynaklara ulaşılarak Manas ailesinin ressamlarının iki yüzyıl boyunca etkinliklerine bakılmış, üstlendikleri roller tartışılmıştır.

Devamını oku: Osmanlı Döneminde Ressamlar

Resim eviniz veya ofisiniz için bir dekorasyon malzemesi değil; sizi yansıtan bir imgedir.

Tablonun özgünlüğü kadar tabloya bakan kişinin eğitimi, kültürü, sosyal hayatı 'da tabloda görebileceklerinizi belirler.

Yukarıdaki resimde sıradan bir insan arslanlar arasında yaşlı bir adam görürken, eğitimi olan ve yüksek kültür seviyesinde bir insan ancak bu resmin detaylarına hakim olabilir;

"İngiliz sanatçı Briton Rivière tarafından resmedilen Danyal Peygamber ve aslanların tasviri resmi (1840-1920), 1890 (Manchester City Sanat Galerisi)." 

JACQUES LOUİS DAVİD (1748-1825):

Neoklasik tarzı tasarımlarıyla tanınan sanat tarihinin en önemli ressamların dan biridir. Napoluon döneminde imparatorluk tarzını kullanmış ve Venedik renklerine önem vermiştir. Oldukça fazla hayranı vardı ve Fransız sanatının 19.yüzyıldaki temsilcisi olmuştur. Babasının bir düelloda ölümünün, hayatının dönüm noktası olduğu kanaati vardır.

Resimleri:

#Marat'ın ölümü: David'in en çarpıcı resmidir. Marat, Fransız Devrimi döneminde dikkat çekmiş gazetecilerden biridir.
David, çok yakın arkadaşı olan Marat'yı ölümünden hemen önceki gün evinde ziyaret etmiştir. Kısa süre içinde ölüm haberini alan ressam, yakın arkadaşının ölümünü belgelemek ve onu ölümsüzleştirmek adına bu eseri yapmıştır. Eserde Marat'nın bıçaklanmış biçimde bir küvette yattığı görülür. Marat devrim döneminde kraliyet polisinden kaçarken saklandığı kanalizasyonlardan bir çeşit deri hastalığı kapmıştır. Bu deri hastalığının belirtilerini yatıştırmak için evde günün çoğu kısmını onu rahatlatan su dolu küveti içinde yazı işlerine devam ederek geçirmiştir. Eser karanlık ve sade bir ortamı betimler. Marat'nın küveti beyaz çarşaflarla örtülü, yazı masası ise yeşil bir kumaş ile kaplıdır. Göğsündeki yara ile kendinden geçmiş Marat'nın başı küvetin kenarına yaslı, güçsüz ve sağ kolu ise yere düşüktür. Bu yere doğru uzanan kol Kalsik Roma dönemi heykellerini pozlarını anımsatır. Yarası İsa'nın yarasına benzetilmiştir. Böylece Marat'yı verilen anlam ve önem ilahi bir şekle bürünmüştür. Marat'nın yere düşmüş elimde yazı yazdığı tüy bulunur. Bunu hemen üzerinde de cinayet aleti olan bıçak görünür. Bıçakla kalemi yanyana resmederek bir anlam bütünlüğü oluşturmuştur. David bir cinayet sahnesi ortaya koymasına rağmen eserinde herhangi bir şiddet veya karmaşa göstergesi yoktur. Marat'nın vücudundaki kesik dışında eser tamamen huzur dolu ve sakin bir atmosfere sahiptir. Yalın ve basit bir ortamda tek yönden gelen ışıkla Marat'nın omzunu ve yüzünü aydınlatan David eserde Marat'yı istediği şehitlik mertebesine ulaştırmayı başarmıştır.

#Sokrates'in Ölümü: Sokrates'in üzerindeki beyaz kıyafet ölümü temsil eder. Kırmızı kıyafetli figür ölümü gerçekleştirecek kişidir. Zehirli içkiyi üzüntü ve utanç içinde Sokrates'e uzatır.
Perspektif içindeki kişiler ölüm kararını vermiş olan kişilerdir (mahkeme heyeti). Mekandan uzaklaşırlar. Önde duran figür Crito, Sokrates'in bacağına dokunarak ona güven vermektedir. Ona en yakın olan, en çok yanında olan kişidir. Sokrates'in duruşundan, önemli olan düşüncelerinin ayakta kalmasını savunduğu anlaşılmaktadır. Tabloda Sokrates'in asil bir bilge gibi betimlenerek altın oran kesitinde kompoze edildiğini görürüz. Tablonun tamamına hakim olan olay bir zindan içerisinde geçmektedir. Sokrates, zindanında yatağında oturur vaziyettedir.

#Sabinler: Bir savaş sahnesinin yansıtıldığı resimde öne çıkan kadın figürleri vardır. Bu savaş kadınlar için gerçekleştirilmiş bir savaştır. Sabin'deki kadınları almaya gelen bir ordu tasvir edilmiştir. Önde beyaz elbiseli kadının tanrıçalaştırıldığı görülür. Erkeklerin güçlü hatları mükemmel erkek olarak tasvir edilmiştir. Erkeklerin aradığı geleceği temsil eden çocuklar ön plandadır.

#Napolyon Bonapart: Resimde at üzerinde görülen figür Napolyon Bonapart'tır. Figürün üstündeki kırmızı pelerin, Napolyon'un savaşçı bir kimliğe sahip olduğunu gösterir. Taşın üstünde yazan ismi (Bonapart) toplumda önemli bir kişi olduğunu ve ismiyle bilinen biri olduğunu gösterir. Bu tabloda Alper'i geçen ve İtalya'yı fethe giden Napolyon, daha öncede aynı başarıyı gösteren Hannibal'le bir benzeşim içinde ele alınmıştır. 

NEOKLASİZM

18.yüzyılın son yarısında ortaya çıkmış bir sanat akımıdır. Rokokonun gösterişliliğine bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bir başka deyişle, barok sanat çağınında sosyal ve kültürel gereksinimlerine yanıt verecek güçten yoksun kalmıştır. Özellikle arkeoloji alanındaki gelişmeler ve yapılan kazılar sonucunda Antik Yunan ve Roma sanatlarına ( Klasik Antik ile) olan hayranlığı yeniden canlandırmıştır. Böylece klasik dönem sanatının değerleri yeniden gündeme gelmiş ve sanatın toplum tarafından daha iyi bir şekilde anlaşılması hedeflenmiştir. Dönemin heykel örneklerinde Antik Yunan heykelinin etkisi görülür. Barok sanatında görülen hareketlilik yerini ağır başlı, sakin ve zarif bir görünüme, akıcı çizgilere, belirgin hatlara ve biçimlerde bırakmıştır. Neoklasik dönem sanatçıları ağırlıklı olarak beyaz mermer kullanmayı tercih etmişlerdir. Mimarlık, Antik Yunan ve Roma mimarisinin düz çizgileri klasik sütun ve gövde başlıkları, yapılarda ölçü, ahenk ve sadelik yeniden önem kazanmıştır. Eserlerde simetri, anıtsallık ölçüleri kullanılması ve cephe vurgusu Neoklasik döneme etki eder. Resimde ışığın tabloya etkisi perspektif ve derinlik ilk olarak önemsenmemiş, öncelikli olarak konuları tarih ve mitolojik konu ve olayların olması tercih edilmiştir. Ve bu konuların etkisini arttırmak amacıyla resmin diğer öğelerinden faydalanılmıştır.

Neoklasizmin Önemli Sanatçıları:

1-Antonio Canova (1757-1822)
2-Bertel Thardvalsen (1770-1844)
3-J. Luis David (1748-1825)

Devamını oku: Jacques Louis David (1748-1825)

FRANCİSCO GOYA(1746-1828)

İspanyol ressam ve gravür sanatçısı olan Goya Romantizm akımının önde gelen isimlerindendir. İspanyol sanatının saray ressamı olarak çalışan Goya'nın eserlerinin yaşadığı döneme ait bilgi veren önemli belgeler olduğu düşünülür. Portreleriyle de ün kazanmış olan ressam, sanatında yaratıcı ve yıkıcı öğeler kullanarak, cesur resimleriyle kendisinden söz ettirmiştir.

#3 Mayıs 1808 (Kurşuna Dizilenler) : Konu ve içerik itibari ile devrim yaratan ilk büyük eser sayılmaktadır. Eseri bu kadar özel kılan tarihi bir gerçeği en çarpıcı hali ile yansıtmasının yanı sıra mevcut kalıpları da kırmış olmasıdır. Goya eserde zamanın geleneksel sanat kalıplarına bağlı kalmamış, alışılmış savaş betimlemelerinden uzaklaşarak duygularını kendi tarzında ifade etmiştir. 3 Mayıs gününde sabaha karşı Fransız birlikleri direnişçileri toplu halde kurşuna dizerek öldürür. Resmin koyu renkli, iç karartıcı ortamı sağ taraftaki askerlerin duruşu ile daha da bunaltıcı hale gelir. Askerler kurbanlar son derece yakın bir mesafede konumlanmışlardır.

Bu gerçek dışı yakın duruş resimdeki gergin atmosferi doruğa çıkarır. Yerdeki kan gölü içinde yatan direnişçilerin hemen yanında yer alan ayaktakilerden biri korku içinde gözlerini kapatıp sıranın kendisine gelmesini beklerken, bir diğeri nefretle yumruklarını sıkmaktan, biri ise endişe içinde yumruk yaptığı ellerini ısırmaktadır. Kalabalığın tam orta noktasında teslim olan figür eserin odağındadır. Kollarını açmış duruşu bir çarmıha gerilmiş imgesidir. Aynı zamanda sağ elinin ortasında İsa'da olduğu gibi yara izi görülür. Resimde tek ışık kaynağı olan fener, bu teslim olan figürü aydınlatmaya ve yüzündeki çaresiz ifadeyi resmin odağına taşımaktadır. Geri plandaki karanlık gökyüzü resmim karamsarlığına katkıda bulunur.
Sanat tarihinde ilk kez kurbanlar ön plana çıkmıştır. Fransız ihtilalinin İspanya'ya yansımasının acımasızlığı bu tablo ifade eder. Aydınlanma inancını kaybettiğini gösteren bir tablo niteliği gösterir. Beyaz gömlekli figürün elindeki yara izinin İsa ile benzer ilişki kurularak önemi vurgulamak istenmiştir. İlahi boyutta yüceltilmek istenmiştir.

ROMANTİZM

Neoklasik akımın Fransız ekolü olarak daha çok Avrupa'daki etkili olması dışında Romantizm aynı dönemde Kıta Avrupasındaki siyasal ve sosyal çalkantılar ve değişimler ortaya çıkışına etki etmiştir. 1790-1850 yılları arasında sanatın her alanında yeni bir anlayış olarak ortaya çıkan Romantizm 18. Yüzyılın 19. Yüzyıla yansıyan coşkulu, heyecanlı ve özgür tutkusunu dile getiren bir akımdır. Akıldan çok duyguların egemen olduğu bir dönemdir. Özgürlükçü düşünce yapısıyla kısa sürede bütün Avrupa'ya resimden müziğe, edebiyattan felsefeye kadar etkili olmuştur. Romantizme düşünceler hakim unsur olmasından dolayı resimde bir üslup Birliği sağlandığı söylenemez. Bu nedenle Romantik sanatçılar arasında belirgin farklılıklar görülebilir. Estetik bir deneyim olarak güçlü duygu Romantizmin karakteridir. Doğanın taaviride insan duygusunun yansıması olarak ortaya çıkmıştır.

Dönemin Öne Çıkan Sanatçıları:
1-Francisco Goya
2-Thedora Gericault
3-Eugene Delaxroix

Devamını oku: Francisco de Goya (1746-1828)